Từ tranh chấp đất…đến trách nhiệm hình sự

Vụ việc bắt nguồn từ cách đây 17 năm khi đất đai vẫn còn hoang hóa, người dân địa phương miền núi không có nhiều điều kiện để đầu tư, canh tác trên các thửa đất này, trong đó có gia đình của các bị cáo Hồ Văn H, Hồ Văn S, Hồ Văn V, Hồ Văn N, Hồ Văn Ha, Hồ Văn D (06 anh ruột) con trai của ông Hồ Sỹ B. Ông B đã giao cho các con mình quản lý, sử dụng. Vì không có điều kiện mua keo giống để trồng nên những người này cho bà Nguyễn Thị S thuê để trồng keo và họ trở thành những người làm thuê cho bà S. Đến năm 2014 gia đình các bị cáo có ý định lấy lại đất này để chia nhau canh tác, bởi vì đang trong mùa vụ nên gia đình bà S xin được gia hạn thời gian mượn đất đến năm 2020 và được các bên đồng ý và ký giấy mượn đất, mỗi mùa keo bên mượn đất phải trả cho bên có đất 60.000.000 đồng, tuy nhiên vì thiên tai, keo mất mùa bên gia đình các bị cáo cũng chưa lấy tiền thuê đất lần nào. Và rồi đến hạn trả đất nhưng phía gia đình bà S không đồng ý trả và cho rằng đất này đã được cấp giấy chứng nhận QSDĐ vào năm 2012 theo dự án WB3, đứng tên trong giấy chứng nhận QSDĐ là Nguyễn Anh T, con ruột của bà Nguyễn Thị S. Bức xúc vì đất của gia đình mình cho gia đình bà S mượn nhưng bà S lại đăng ký kê khai đứng tên gia đình bà, các bị cáo đã gửi đơn cho UBND xã Trà T, huyện Trà B giải quyết nhiều lần nhưng không được trả lời một cách rõ ràng (theo lời khai của các bị cáo và ông Nguyễn Sỹ B trình bày tại Tòa) và việc đất đang có tranh chấp mà gia đình ông Nguyễn Anh T đã trồng keo gần 01 tháng nên các bị cáo đã thực hiện hành vi nhổ bỏ, chặt phá khoảng 60.000 cây keo giâm hom gần 01 tháng của gia đình ông Nguyễn Anh T mới trồng trên đất tranh chấp. Trong quá trình điều tra, theo hồ sơ thu thập của cơ quan cảnh sát điều tra đã xác định nguồn gốc thửa đất này là của ông Hồ Sỹ B, đồng thời trong giai đoạn xét xử UBND huyện Trà B đã ra quyết định giải quyết đơn yêu cầu của công dân là các bị cáo H, Ha, N, S và đề xuất thu hồi quyền sử dụng đất này vì cấp không đúng đối tượng.

Song song với vụ án hình sự là vụ án dân sự về tranh chấp đất đai cũng liên quan đến chính thửa đất này chỉ khác ở vị trí tố tụng đó là các bị cáo chính là nguyên đơn và bị hại trong vụ án hình sự là bị đơn trong vụ án dân sự tranh chấp quyền sử dụng đất mà các bị cáo đang khởi kiện.

Trong vụ án này, không ai buồn hơn chính là ông Hồ Sỹ B, cha của 7 bị cáo (trong đó có 06 con ruột và 01 con rể), 04 bị cáo khác cũng là cháu ruột của ông và là anh em ruột của nhau trong hai gia đình. Trình bày tại Tòa ông B nói trong sự nấc nghẹn: “Hành vi của mấy đứa là sai rồi, cũng vì không hiểu biết cách giải quyết vấn đề, yêu cầu xã thì không được giải quyết cho nên chúng nó đã vi phạm pháp luật, cũng mong pháp luật xử nhẹ, cho chúng nó thấy cái sai, tạo điều kiện cho chúng nó có cơ hội làm lại cuộc đời và chăm lo cho gia đình, bởi chúng nó còn con phải chăm sóc, để con chúng nó còn đi học”

Lời nói của ông đã khiến cho cả hội trường im lặng, chúng tôi hiểu được điều đó, nhưng không thể nào thấu được cảm xúc của ông, ông ngồi xuống và chờ đợi sự phán quyết của HĐXX, tất cả người bào chữa đều nêu ra nguyên nhân dẫn đến hành vi vi phạm của các bị cáo và đề nghị HĐXX giảm nhẹ hình phạt và áp dụng án treo đối với các bị cáo. Sau phần tranh luận, HĐXX vào nghị án để đưa ra phán quyết cuối cùng. Gần 12 giờ, HĐXX tuyên án đối với 11 bị cáo: 06 bị cáo bị tuyên án giam từ 02 năm đến 03 năm 06 tháng tù (trong đó có 04 bị cáo là anh em ruột) và 05 bị cáo được tuyên án 02 năm tù được áp dụng án treo và có quyết định trả tự do tại Tòa. Tôi không thể dấu đi cảm xúc khi 03 đứa con của Hồ Văn H tới ôm lấy cha mình khóc nghẹn, bởi từ giờ cha nó sẽ xa gia đình, chúng nó không còn được cha chăm sóc, lo lắng gần 03 năm nữa. Có lẽ kháng cáo sẽ là cơ hội để cấp Phúc thẩm xem xét lại bản án, để HĐXX có thể đánh giá về nguyên nhân và hoàn cảnh phạm tội của các bị cáo, để các bị cáo có cơ hội sửa chữa sai lầm và con của các bị cáo có được nụ cười bởi trời đã sắp vào xuân./.