Điểm mới trong Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg ngày 04/8/2025 và Thông tư số 15/2025/TT-BTP ngày 11/9/2025 hướng dẫn thi hành Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg quy định về xã, phường, đặc khu đạt chuẩn tiếp cận pháp luật

1. Tiêu chí tiếp cận pháp luật được quy định theo hướng tinh gọn

Tại Điều 4 Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg quy định tiêu chí tiếp cận pháp luật theo hướng tinh gọn gồm 03 tiêu chí và 14 chỉ tiêu thành phần, tập trung vào những lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của ngành tư pháp (Tiêu chí 01: Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; Tiêu chí 2: Tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật và Tiêu chí 03: Hòa giải ở cơ sở). Trong đó có 13 chỉ tiêu được hoàn thiện, sửa đổi từ các chỉ tiêu đã được quy định tại Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg; bổ sung mới 01 chỉ tiêu về “Thực hiện tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp xã theo quy định của pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật” (chỉ tiêu 3 Tiêu chí 1). Nội dung, mức độ đạt chuẩn các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật được quy định, hướng dẫn cụ thể tại Thông tư số 15/2025/TT-BTP.

2. Quy định về điều kiện công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật

Điều kiện công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận theo hướng không quy định điểm số đối với từng chỉ tiêu; theo đó, tại khoản 1 Điều 5 Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg quy định cấp xã được công nhận đạt chuẩn tiếp cận pháp luật khi đạt đủ các tiêu chí, chỉ tiêu quy định tại Điều 4 của Quyết định này. Nội dung về nội dung, mức độ đạt chuẩn các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật, được Bộ Tư pháp quy định cụ thể tại Phụ lục I kèm theo Thông tư số 15/2025/TT-BTP.

3. Thẩm quyền, trình tự, thủ tục đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo mô hình chính quyền địa phương 02 cấp

Trình tự, thủ tục đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật cũng được sửa đổi theo hướng đơn giản, cho phù hợp với quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025. Theo đó, Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức tự đánh giá; Sở Tư pháp tổ chức thẩm định hồ sơ đề nghị công nhận và báo cáo, trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, ra quyết định công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật.

4. Thời gian đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật

Để tạo sự linh hoạt trong quá trình tổ chức đánh giá, tạo thuận lợi cho việc sử dụng kết quả đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trong đánh giá các tiêu chí đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, đô thị văn minh và “xã, phường, thị trấn tiêu biểu”; Điều 6 Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg chỉ quy định UBND cấp xã phải gửi hồ sơ đề nghị công nhận đạt chuẩn tiếp cận pháp luật đến Sở Tư pháp trước ngày 25/11 của năm đánh giá. UBND cấp tỉnh quy định, hướng dẫn thời gian lấy số liệu, thời gian tổ chức đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (Điều 7 Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg).

5. Phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

Thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp cho địa phương, tại khoản 4 Điều 7 Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hướng dẫn các nội dung sau: (1) Hướng dẫn thời gian lấy số liệu, thời gian tổ chức đánh giá, công nhận, hình thức thẩm định hồ sơ đề nghị công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và tài liệu chứng minh mức độ đạt các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật. (2) Chỉ đạo xây dựng và ban hành quy trình nội bộ, quy trình điện tử để thực hiện thủ tục đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật./.